2017 was een jaar waarin het goed ging met de provincie Utrecht.
De voordelen van de landelijke hoogconjunctuur waren in deze regio het best zichtbaar. De arbeidsparticipatie is hier hoog en nergens vind je meer hogeropgeleiden. Elke indicator die je kunt bedenken, wees in Utrecht de juiste kant op. Alles wat naar boven moest, ging naar boven en alles wat naar beneden moest, ging naar beneden. Het Bruto Regionaal Product van de provincie groeide harder dan het landelijk gemiddelde. Komend jaar verwachten we de provincie met de laagste werkloosheid te worden. We hebben een hoog groeipotentieel in de zorg- en gezondheidseconomie en scoren we uitstekend op Research&Development. Utrecht heeft een zeer goede bodem voor ondernemerschap.
In de Europese ranglijsten voor concurrentiekracht en innovatie loopt Utrecht al jaren op kop. Zo ook in 2017, een jaar waarin we ons wederom ‘topregio’ mochten noemen. Er werd en wordt ook veel gedaan om deze positie te handhaven. De nadruk ligt daarbij op kennis en creativiteit, kansen benutten en krachten bundelen. De manier waarop we in samenspraak met kennisinstellingen en bedrijfsleven tot gezamenlijk beleid komen – daar mogen we best wat trotser zijn.
Samen het succes vieren, daar was het een prima jaar voor. Maar meteen zeg ik: laten we vooral waken voor zelfgenoegzaamheid. Voor hoogmoed. De hoogconjunctuur kent namelijk zorgelijke neveneffecten, en ook die zijn in deze regio het best zichtbaar.
Zo zet de groei van de economie het leefmilieu onder druk. Het aantal inwoners groeit in de regio tweemaal zo hard als het Nederlandse gemiddelde. Het leidt tot overspanning op zowel woningmarkt als arbeidsmarkt. Het aantal te dure koop- en huurhuizen groeit.
De toenemende mobiliteit zet het verkeerswegennet weer onder druk. Utrecht als ‘kloppend hart van Nederland’ kan alleen blijven kloppen als de aderen niet dichtslibben. Maar je ziet dat het druk wordt op de draaischijf. Fileleed is een dagelijks fenomeen. Tegelijk scoren we als provincie hoog op fijnstofemissie en wordt ruimte langzaamaan een schaars goed. Waar vinden startende bedrijven nog een geschikte plek om zich te vestigen?
Er is dus geen enkele reden om achterover te leunen. We moeten zoeken naar slimme oplossingen die een gezond evenwicht borgen tussen groei en leefbaarheid. En die de aantrekkelijkheid van de provincie in alle opzichten verder versterken. Samenhangende oplossingen die de problemen niet geïsoleerd aanvliegen, maar de portefeuilles van Gedeputeerde Staten bundelen met het oog op effectief beleid.
Denk aan de Omgevingsvisie, een toonbeeld van coherentie. Denk aan Healthy Urban Living, waarin we de gezondheid bevorderen van een bevolking die vergrijst in een omgeving die verstedelijkt. We pakken het integraal op: van life-sciences en een gezonde leefomgeving tot smart mobility. Om de regio bereikbaar te houden en de doorstroming te garanderen, moeten we zowel knelpunten in de infrastructuur aanpakken als investeren in openbaar vervoer, fiets, vervoersmanagement en slimme oplossingen als zelfrijdende auto’s. Groen, Gezond en Slim – we pakken het in samenhang op.
Samenhang betekent ook samenwerking. Draagvlak is een beslissende factor. De overheid wordt immers steeds meer een gelijkwaardige speler tussen maatschappelijke actoren. Behalve een rol is dat vooral een houding. Oftewel, de bereidheid je eigen koers ter discussie te stellen. Mensen op relevante thema’s uitdagen, betrekken, om advies vragen. In een vroeg stadium gebruikmaken van hun innovatiekracht. Kortom, de ramen openzetten. Vanuit vertrouwen in de samenleving en in de kracht van mensen. Derden aanspreken om hun maatschappelijke verantwoordelijkheid te nemen, vraagt om verbinding, empathie en leiderschap. En dat moeten we vanuit dit huis leveren.
Als provincie hebben we de komende jaren dus nog een aardige weg te gaan, maar het is een weg die veel te bieden heeft.
